Filozofski testament Zorana Đinđića
Nenad Daković
|
|
Sa druge strane
, više je nego očigledno da je u ovim knjigama Đinđić precizno definisao tzv. „metafiziku subjektivnosti” ne samo kao filozofski temelj Novog veka i same Moderne, nego je išao i dalje od ovog filozofskog uvida otkrivajući jakobinski teror kao političku istinu nemačkog idealizma. U to vreme sam se bavio Hegelovom filozofijom duha, bežeći iz marksističkog duhovnog internata i ova politička istina u tako ogoljenom obliku izazvala je zgražavanje moje lepe filozofske duše a zatim i polemiku sa Draganom Lakićevićem oko političke istine Novog veka i same Moderne. Komentarišući „Jesen dijalektike”, iako sam se složio da ova metafizika subjektivnosti, preuzeta iz Hegela, i Marksov projekat emancipacije ostavlja filozofski neutemeljenim, ni tada nisam prihvatio Đinđićevo mišljenje da je ova filozofija subjektivnosti, koja se izdaje za filozofiju slobode, u stvari, ideologija nasilja, kao i čitav Novi vek.
To je, dakle, bio smisao Đinđićevog teorijskog projekta: njegovo odbijanje da politiku prihvati kao „političku metafiziku” o kojoj je pisao u ogledu o Jugoslaviji kao „nedovršenoj državi” i teorijski izvor njegovog političkog pragmatizma koji je mnogima smetao.
Ali, kako objasniti neverovatnu ljudsku enigmu prema kojoj je teoretičar politike, filozof politike među najboljima koje smo imali, koji je jasno shvatio da je istina političkog idealizma ipak nasilje, sam postao žrtva političkog nasilja? Kako je filozof koji je tako duboko razumeo politiku postao njena žrtva? Možda upravo zato što je bio filozof a ne samo političar.
